Τι είναι ο φυσικός κύκλος;
Πολύ συχνά, σε προγράμματα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης, δεν χορηγούμε φάρμακα για τη διέγερση των ωοθηκών, αλλά προχωρούμε σε φυσικό κύκλο, δηλαδή, παρακολουθούμε την φυσιολογική διαδικασία ωρίμανσης του ωαρίου που γίνεται σε κάθε έμμηνο κύκλο, με τη χρήση υπερήχου και ορμονικών εξετάσεων. Όταν το ωοθυλάκιο φτάσει στο επιθυμητό μέγεθος, πραγματοποιείται η ωοληψία και στη συνέχεια γίνεται κανονικά η γονιμοποίηση στο εργαστήριο, όπως και σε έναν Κύκλο Εξωσωματικής.
Σε ποσοστό 40% ο κύκλος ακυρώνεται λόγω απουσίας ωαρίου, αδυναμίας γονιμοποίησής του και αναστολής διαίρεσης του εμβρύου.
Συχνά το έμβρυο δεν εμφυτεύεται απευθείας, αλλά κρυοσυντηρείται (vitrification), στο στάδιο της βλαστοκύστης, με στόχο να ακολουθήσουν ανάλογες προσπάθειες, ώστε να δημιουργηθούν 2 έμβρυα, τα οποία μεταφέρονται σε επόμενο κύκλο μετά από κατάλληλη προετοιμασία του ενδομητρίου,αν και δεν έχει αποδειχτεί ότι βοηθάει σημαντικά η συγκεκριμένη στρατηγική.
Ποιο είναι το ποσοστό εγκυμοσύνης στην εξωσωματική σε φυσικό κύκλο;
Σε σειρές ασθενών που μελετήθηκαν, το ποσοστό κύησης στην εξωσωματική σε φυσικό κύκλο δεν ξεπερνά το 15% ανά προσπάθεια, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για την κλασική εξωσωματική σε διακεκριμένα κέντρα είναι 50-54% σε γυναίκες ηλικίας μέχρι 28 ετών και 20% σε γυναίκες ηλικίας 40 ετών. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι στη φύση το ανώτερο ποσοστό κύησης ανά κύκλο στον άνθρωπο είναι 20-25%, ενώ τα καλής ποιότητας ωάρια που υπάρχουν στην ωοθήκη μειώνονται όσο αυξάνει η ηλικία. Έτσι, στην ηλικία των 20 ετών το 80% των ωαρίων είναι καλής ποιότητας, ενώ στην ηλικία των 40 ετών μόνο το 15-20%.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μεθόδου;
- Απουσία ορμονικής διέγερσης
- Απουσία πιθανότητας δίδυμης κύησης (κύηση υψηλού κινδύνου)
- Αποφυγή συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών (OHSS).
- Αίσθηση φυσικού τρόπου σύλληψης
- Μειωμένη ψυχική επιβάρυνση από την απουσία λήψης φαρμάκων
- Μειωμένο κόστος ανά προσπάθεια.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα της μεθόδου;
- Χαμηλά ποσοστά κύησης και γέννησης ζώντος νεογνού ανά προσπάθεια σε σχέση με την κλασσική εξωσωματική
- Μακροχρόνια διαδικασία με πολλαπλές ωοληψίες και ακυρώσεις κύκλων
- Αυξημένη ψυχολογική επιβάρυνση σε επαναλαμβανόμενες αποτυχίες
- Αυξημένο τελικό κόστος σε επαναλαμβανόμενες αποτυχίες
Σε ποιες κατηγορίες γυναικών εφαρμόζεται η μέθοδος;
- Γυναίκες μικρότερες των 35 ετών
- Γυναίκες όλων των ηλικιών που πληρούν τα κριτήρια για εξωσωματική γονιμοποίηση και δεν επιθυμούν την ορμονική διέγερση των ωοθηκών
- Γυναίκες όλων των ηλικιών που εμφανίζουν πτωχή απόκριση των ωοθηκών (poor responders) ακόμα και σε μεγάλες δόσεις ορμονών (γοναδοτροφινών) παράγοντας λιγότερα από τρία ωάρια ανεξαρτήτως πρωτοκόλλου διέγερσης
- Ως ύστατη λύση πριν τη δωρεά ωαρίων
- Όταν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι αποφυγής ορμονικής διέγερσης όπως ηπατική ή νεφρική νόσος, ιστορικό κακοήθειας του μαστού και των ωοθηκών.
Συμπερασματικά,η εξωσωματική σε φυσικό κύκλο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική για γυναίκες που δεν επιθυμούν τη λήψη ορμονών και είναι διατεθειμένες να αποδεχτούν τα χαμηλότερα ποσοστά κύησης και τα αυξημένα ποσοστά ακύρωσης κύκλων ανά προσπάθεια σε σχέση με την κλασσική εξωσωματική. Ο φυσικός κύκλος αποτελεί οικονομική λύση εφόσον επιτυγχάνεται εγκυμοσύνη με την πρώτη προσπάθεια, αλλά όχι σε περιπτώσεις πολλαπλών αποτυχιών.