Φυσιολογία του κύκλου

Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος είναι ο επιστημονικός όρος που περιγράφει τις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν σε μία γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας, με σκοπό τη  γονιμοποίηση και την αναπαραγωγή Η ορμονική αντισύλληψη παρεμβαίνει στις φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές αποτρέποντας την εγκυμοσύνη.

Ο έμμηνος κύκλος ρυθμίζεται από το σύστημα των ενδοκρινών αδένων, και είναι απαραίτητος για την αναπαραγωγή. Διαιρείται σε τέσσερις φάσεις:

  1. τη φάση της εμμηνορρυσίας, όπου το ενδομήτριο αποβάλλεται με σκοπό να αντικατασταθεί από νέο
  2. την ωοθυλακική φάση, κατά την οποία το ωάριο ωριμάζει στις ωοθήκες
  3. τη φάση της ωορρηξίας, κατά την οποία το ωάριο απελευθερώνεται
  4. την ωχρινική φάση, που χαρακτηρίζεται από απελευθέρωση προγεστερόνης.

Η βαθμιαία αύξηση των οιστρογόνων, κατά τη διάρκεια της ωοθυλακικής φάσης, δρα επάνω στο ενδομήτριο και διεγείρει τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, με αποτέλεσμα την αποκατάσταση του ενδομητρίου που έχει χαθεί κατά την εμμηνορρυσία. Ωοθυλάκια (θυλάκια στην ωοθήκη) αρχίζουν να δημιουργούνται από την πολύπλοκη αλληλεπίδραση των ορμονών και μετά από μερικές ημέρες ένα ή περιστασιακά δύο ωοθυλάκια αυξάνονται πολύ περισσότερο σε σχέση με τα υπόλοιπα και γίνονται τα κυρίαρχα ωοθυλάκια (τα υπόλοιπα ωοθυλάκια ατροφούν και απομακρύνονται από τα φαγοκύτταρα). Κατά προσέγγιση στο μέσο του καταμήνιου κύκλου, 24-36 ώρες μετά την έκκριση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH), το κυρίαρχο ωοθυλάκιο απελευθερώνει ένα ωοκύτταρο ή ωάριο με μια διαδικασία, η οποία καλείται ωορρηξία. Το ωοκύτταρο μπορεί να επιβιώσει μόνο 24 έως και σπάνια 48 ώρες, χωρίς να γονιμοποιηθεί, ενώ τα υπολείμματα του κυρίαρχου ωοθυλακίου αναδιοργανώνονται στην ωοθήκη, ώστε να σχηματίσουν έναν προσωρινό ενδοκρινή αδένα, ο οποίος ονομάζεται ωχρό σωμάτιο. Τα κύτταρα του ωχρού σωματίου εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες προγεστερόνης. Υπό την επίδραση της προγεστερόνης, το ενδομήτριο αλλάζει ώστε να προετοιμαστεί για μία ενδεχόμενη εμφύτευση εμβρύου που θα οδηγήσει σε κύηση. Αν το ωοκύτταρο δεν γονιμοποιηθεί, σε διάστημα περίπου 2 εβδομάδων μετά την ωοθυλακιορρηξία το ωχρό σωμάτιο παλινδρομεί και εκφυλίζεται.  Αυτό προκαλεί πτώση του επιπέδου των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Μία από τις συνέπειες της ελαττούμενης έκκρισης των ορμονών είναι μία διαδικασία που ονομάζεται έμμηνη ρύση, η οποία χαρακτηρίζεται από την απόπτωση μέρους του ενδομητρικού βλεννογόνου και ξεκινάει ο κύκλος από την αρχή.

Κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου οι αλλαγές που συμβαίνουν στο αναπαραγωγικό σύστημα, συνδυάζονται με αλλαγές που συμβαίνουν τόσο στο στήθος, όσο και στην ψυχική διάθεση της γυναίκας. Η πρώτη έμμηνος ρύση  καλείται εμμμμηναρχή και συμβαίνει συνήθως σε ηλικία 12-13 χρόνων. Το τέλος της αναπαραγωγικής φάσης της γυναίκας καλείται εμμηνόπαυση (μόνιμη παύση της εμμήνου ρύσεως) και συνήθως επέρχεται στην ηλικία των 45 έως 55 ετών.