Περίπου το 70-80% των περιπτώσεων υπογονιμότητας έχουν κάποια συγκεκριμένη αιτιολογία, είτε αφορούν την αντρική, είτε τη γυναικεία γονιμότητα, είτε και τα δύο.
Το ποσοστό της ανεξήγητης υπογονιμότητας ανέρχεται περίπου στο 15 με 20%. Το ποσοστό πέφτει καθώς περνούν τα χρόνια και βελτιώνονται οι εξετάσεις με τις οποίες διερευνούμε τα αίτια της υπογονιμότητας μιας γυναίκας. Οι βασικές εξετάσεις που διενεργεί ο γυναικολόγος υπογονιμότητας είναι:
- το διακολπκό υπερηχογράφημα
- ο ορμονικός έλεγχος
- η υστεροσαλπιγγογραφία για τη διερεύνηση της βατότητας των σαλπίγγων, αλλά επίσης και της κοιλότητας του ενδομητρίου και φυσικά
- το σπερμοδιάγραμμα για τον άνδρα.
Με βάση τις εξετάσεις αυτές βρίσκουμε όπως προαναφέραμε περίπου το 80% των αιτιών της υπογονιμότητας. Υπάρχουν όμως αρκετές περιπτώσεις στις οποίες ενώ εξετάσεις αυτές είναι φυσιολογικές, το ζευγάρι δεν μπορείνα συλλάβει.
Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις;
Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι πέρα από τις βασικές διερευνήσεις υπάρχουν και άλλοι παράγοντες με πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στη γονιμότητα μιας γυναίκας.
Ηλικία
Η ηλικία μιας γυναίκας είναι πάρα πολύ σημαντική όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα των ωαρίων που παράγει. Καθώς τα χρόνια περνούν η ποιότητα δυστυχώς αλλάζει και αυξάνονται οι πιθανότητες για χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Ταυτόχρονα το ωάριο έχει σκληρύνει με αποτέλεσμα το σπερματοζωάριο να μην μπορεί να το διαπεράσει και να το γονιμοποιήσει.
Επίσης είναι αρκετές πλέον οι περιπτώσεις όπου γυναίκες καθυστερούν να τεκνοποιήσουν με αποτέλεσμα να έχουμε πιο εμφανή τα συμπτώματα της πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας και της αδυναμίας παραγωγής ωαρίων. Η ηλικία λοιπόν ακόμα και αν όλα τα υπόλοιπα είναι σωστά παίζει ένα πάρα πολύ σημαντικό ρόλο.
Σπέρμα
Υπάρχει πιθανότητα ένα σπερμοδιάγραμμα να είναι φυσιολογικό, αλλά η ποιότητα του σπέρματος να είναι χαμηλή. Σε αυτές τις περιπτώσεις απάντηση δίνει είτε η εξέταση του σπέρματος με μικροσκόπιο πολωμένου φωτός είτε η αναλυτική εξέταση με σκοπό να δούμε κατά πόσο το DNA που περιέχει το σπέρμα έχει αλλοιώσεις και είναι κατακερματισμένο.
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου το DNAτου σπέρματος είναι παθολογικό σε ποσοστό πάνω από 27% οπότε και θεωρούμε ότι δεν είναι κατάλληλο για γονιμοποίηση.
Ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση διαγιγνώσκεται μόνο με τη λαπαροσκόπηση. Εφόσον η λαπαροσκόπηση γίνει και μας αποδείξει ότι μια γυναίκα έχει ενδομητρίωση έχουμε έναν πολύ σημαντικό λόγο για να θεωρούμε ότι τόσο η ποιότητα όσο και η ποσότητα των ωαρίων που παράγει μια γυναίκα είναι μειωμένη. Επίσης η ενδομητρίωση από μόνη της αλλάζει το περιβάλλον της μήτρας μέσα στο οποίο εμφυτεύονται τελικά τα έμβρυα με αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη πιθανότητα εμφύτευσης.
Υστεροσκόπηση
Παρότι η σαλπιγγογραφία μας δίνει πολλές πληροφορίες για την ποιότητα της ενδομήτριας κοιλότητας μέσα στην οποία γίνεται η εμφύτευση, ο χρυσός κανόνας είναι ότι σε περιπτώσεις ανεξήγητος υπογονιμότητας που επιμένει, πρέπει να κάνουμε Υστεροσκόπηση, προκειμένου να ανακαλύψουμε πιθανές ανωμαλίες της μήτρας όπως διαφράγματα, πολύποδες ή συμφύσεις.
Είναι προφανές ότι τόσο με την υστεροσκόπηση, όσο και με την λαπαροσκόπηση μπορούμε να περάσουμε σε άμεση θεραπεία που προβλήματος που αντιμετωπίζουμε και από διαγνωστική να γίνει επεμβατική.
Τι θεραπεία όμως κάνουμε όταν όλα είναι καλά και η υπογονιμότητα είναι πραγματικά ανεξήγητη;
Αν έχουμε ένα νέο ζευγάρι που δεν έχει πρόβλημα ηλικίας, το πρώτο στάδιο είναι η Πρόκληση Ωοθυλακιορρηξίας με φάρμακα και η παρακολούθησή της με υπερηχογραφικό έλεγχο. Αφήνουμε εν συνεχεία το ζευγάρι να έχει ελεύθερη, αλλά προγραμματισμένη επαφή προκειμένου να συλλάβει.
Μπορούμε δεύτερον να κάνουμε Σπερματέγχυση και πρόκληση της δημιουργίας δύο ή τριών ωοθυλακίων. Έτσι έχουμε πολύ καλό προγραμματισμό της ωρίμανσής τους, όπως επίσης και την ευχέρεια της βελτίωσης του σπέρματος μέσα από τη διαδικασία της φυγοκέντρισης. Εν συνεχεία γίνεται έγχυση μέσα στη μητρική κοιλότητα που μας δίνει τη δυνατότητα να υπερβούμε προβλήματα ανατομικά, όπως συμφύσεις του τραχήλου.
Αν αυτά αποτύχουν τότε φυσικά το επόμενο στάδιο είναι η Εξωσωματική Γονιμοποίηση. Η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν θα πρέπει να τρομάζει το ζευγάρι που είναι υπογόνιμο γιατί είναι μια διαδικασία η οποία είναι πλέον πολύ απλοποιημένη και σύντομη. Τα φάρμακα που λαμβάνονται είναι ασφαλή και αποδεδειγμένα δεν προκαλούν καρκίνο. Τα δε ποσοστά επιτυχίας είναι πολλαπλάσια των προηγούμενων τεχνικών υποβοήθησης της αναπαραγωγής.